Sofia | Een geweldige stad voor een citytrip

Nu heel wat landen, als gevolg van de hardnekkige coronapandemie, alle tinten van geel tot donkerrood kleuren, heeft dit ook een impact op de reis- en vakantieplannen van heel wat toeristen. Misschien is het daarom een goed idee om de minder bekende plekken binnen Europa op te zoeken. Nog net niet ontdekt maar zeker zo verrassend is Sofia, de wijze (Sofia betekent immers wijsheid) hoofdstad van Bulgarije. Waarom dit vrij onbekende pareltje een ongelooflijk unieke, geweldige, hippe (en nog zo’n 10 extra bijvoeglijke naamwoorden) plaats is voor een paar dagen weg, vertel ik graag want Sofia, dat is mijn passie!

 

Soms weet je het meteen: dit is mijn stad!

En ik wist het meteen toen ik jaren geleden, in de winter en de sneeuw, landde op terminal 2 van Sofia Airport. Die eerste keer werd een aantal keren (als in 30? 32? keer) en elk bezoek werd fijner dan het vorige. De stad voelde na een tijdje als een tweede thuis, een echt ‘home from home’. Nochtans was mijn eerste indruk van de buitenrand van de stad niet bijster positief. Straten in slechte staat met scheuren en gaten en rioolputten zonder putdeksels, waar de taxichauffeur handig langsreed. Een oude man met paard en kar op weg naar ergens. Verwilderde lapjes grasland met onder de stakerige boompjes, een onderkomen, gemaakt van grote stukken karton, houten planken en golfplaten. Tsigani, mompelde de taxichauffeur.

Grijze, verwaarloosde en vervallen gebouwen met zijgevels vol graffiti … een behoorlijke schok en de tegenstelling met het centrum van de stad kon niet groter. In de loop der jaren zijn de meeste straten, in het centrum en de buitenwijken, heraangelegd, het paard en de kar zijn verdwenen en veel woonblokken, daterend van de communistische tijd, worden of zijn hersteld en opnieuw geschilderd of voorzien van nieuwe gevels en ramen. Dat is natuurlijk ook Sofia, een stad met een Oostblokverleden dat nog steeds zichtbaar is en overduidelijk deel uitmaakt van haar geschiedenis.

Ulpia Serdika

Die geschiedenis begon trouwens zo’n 7000 jaar geleden, wat Sofia één van de oudste steden van Europa maakt. Dat zie je, aan de vele Romeinse en Byzantijnse vondsten in de musea. Dat merk je, in het centrum waar de ruïnes van de oude gerestaureerde Romeinse stad Ulpia Serdika één groot (ondergronds) openluchtmuseum vormen. Die opgravingen en het 24 m hoge standbeeld van Sveta Sofiya waren mijn eerste kennismaking met de cultuur van deze stad. Die 2 hotspots werden, bij elk volgend bezoek, uitgebreid met andere interessante monumenten, straten, pleintjes en parken.

En hier zit het probleem: waar begin je als je zoveel weet over een stad, als je bijna blindelings de weg weet omdat het stadsplan in je hoofd zit? Worden het de ‘lekkere’ herinneringen waar ik, zelfs jaren later, nog steeds van geniet. Als ik terugdenk aan Sofia, denk ik in de eerste plaats aan de vele terrasjes en het heerlijke eten. Of worden het de culturele herinneringen of de leuke? Toch maar de lekkere! De carrot cake die ik deze week at, heeft beslist. Dat was zo’n ‘terug in de tijd’ moment, want nergens at ik zo’n perfecte als in de Bodega in Sofia! Ik proef die nog! 

Mehana, pizzeria of hippe eettent

Voor Bulgaren, dus ook voor die van Sofia, is eten belangrijk en ze nodigen je graag uit want eten, dat doe je samen. Elke gelegenheid is goed voor een lunch, een koffie met taart of iets zoets – want zoet moet erbij – of een diner. Dat uit eten gaan is best even wennen, zeker als je uitgenodigd wordt door een local. De menukaart wordt eindeloos en tot in de kleinste details besproken maar ook de maaltijd zelf duurt eindeloos. Bulgaren eten graag maar praten nog liever. Eten is voor hen een erg sociale bezigheid dus tussen 2 happen door wordt er gewoon verder gebabbeld. Dat en minstens een paar tv’s met volumeknop op zeer luid, maakt een Bulgaars etentje een echte belevenis.

Oh ja, nog dit: gerechten worden opgediend als ze klaar zijn – maak dus wel duidelijk wat je eerst wil of het dessert komt samen met de soep! Geen grap, echt meegemaakt!

Die typische Bulgaarse keuken van shopska salata (1) bestrooid met sirene, een frisse tarator (2) in de zomer, een zoete banitsa (3) met een zoutig glas ayran (4) erbij of een klassiek stoofpotje in de winter, dat is echt helemaal mijn ding! En natuurlijk de kippensoep niet vergeten! De Bulgaarse kippensoep, daar wordt een mens lyrisch van. De beste eet je in de wijk Dragalevtsi.

Of je nu kiest voor een traditionele mehana (Bulgaarse taverne), een simpele pizzeria of een hippe eettent, voor vegetariërs is er goed nieuws: je vindt heel wat groenten- en rijstgerechten zonder vlees op bijna alle menukaarten.

(1)Shopska salata = tomaten, komkommer, paprika, lente-uitjes of gewone ajuin, olijven en veel  zachte Bulgaarse sirene (witte kaas – genre feta)

(2)Tarator = koude komkommersoep met yoghurt, knoflook, olie, walnoten, dille en water

(3)Banitsa = zoet of hartig gebak, gemaakt van filodeeg

(4)Ayran = drankje van yoghurt, water en zout

 

Mijn favoriete eetadresjes

(Dit zijn er maar enkele want alle plekjes vermelden waar ik ooit ben gaan eten of op het terras zat, zou lijken op een culinaire Sofiagids.)

Traditioneel eten, vaak met life folklore muziek:

**Authentiek Bulgaars: Izbata Tavern – 18 ulitsa Slavyanska

**In het decor van een oude molen: Vodenitzata – Kv Dragalevtsi, Park Vitosha, Dragalevtsi

**De kelder met life muziek: Hadjidraganovite Izbi – 18 ulitsa Hristo Belchev

**Menukaart met authentieke kloosterrecepten: Manastirska Magernitsa – 67 ulitsa Han Asparuh

Internationale keuken:

**Bodega – 6 ulitsa Tsar Asen (voor de tapas en de beste carrot cake ever!!)

**Spaghetti Company – 69 bul. Bulgaria (in Mall Bulgaria – floor 3)

**Boom! Burgers – 15 ulitsa Karnigradska (voor de burgers met hoofdletter B)

**Confetti – 4 ulitsa Graf Ignatiev (voor het terras achteraan in de zomer maar ook voor de kleurige ijsjes en de smakelijke lunchgerechtjes)

Chique uit eten:

**Captain Cook – 100 bul. James Bourchier (de prijs op de menukaart is per kilo! De rekening kan dus een verrassing zijn!)

**Chepishev – 27 ulitsa Ivan Yonchev (in Boyana)

De werkelijke top is The Residence (adres: ulitsa Dimi Panitsa) maar dat is een elite privéclub (de enige in Bulgarije trouwens!) dus je raakt er enkel binnen op uitnodiging van iemand die lid is. Een oogverblindend interieur, een mooi ingerichte tuin, het meest verrukkelijke eten (van een sterren- en bord aflikken niveau) en je krijgt er een krukje om je handtas op te zetten – naar het Bulgaars bijgeloof: je handtas op de grond zetten betekent geldverlies en armoede. Ik zet mijn tas sindsdien nooit meer op de grond!

Snel, goedkoop en lekker:

Aan het tegenovergestelde eind van de foodladder staat Studentski Grad, de studentenwijk van Sofia met flashy bars, clubs, cafés en eethuisjes, vaak in achteraf, niet-geplaveide steegjes. Vooral in de zomer is dit de place to be met gezellige loungebars en, naar goede Bulgaarse gewoonte, te luide muziek en zalige drankjes (ja, ook non-alcoholisch). Ik denk aan plekjes als Pri Shopite – Borimechkata  – La Campanella of Grosh 21. Verwacht hier geen culinair kunstwerk, maar simpel en goedkoop en veel, heel veel fastfood en pizza’s. Het is hier altijd druk en alles is 24/24 uur open.

Als het snel moet gaan en goedkoop moet zijn, heb je de Hotpot (ulitsa Dimitar Petkov 100В – zijstraat van bul. Aleksandar Stamboliyski), een cafetaria-achtig, lunchroom-achtig iets.

Een speciale vermelding krijgt tearoom Nedelya  (90 bul. Aleksandar Stamboliyski) – wat vertaald zondag betekent – voor de beste taarten en de meest verfrissende citronnada.

Wil je op weg naar de Vitosha, een fijn lunchplekje met zwembad? Dan is hier een tip: Jagoda 88 -familiehotel in Simeonovo – 4 ulitsa Acad. Dimitar Angelov.

---

Maar met stip op nummer 1 staat toch wel de Happy, dé Bulgaarse keten van de snelle, verse en erg lekkere hap! Druk en lawaaierig en iedereen komt er. Wil je zien en gezien worden, ga dan naar de Happy! De leukste Happy is die met een zwembad op 12-14 bul. Pencho Slaveykov!

---

 

Sofia, een stad van kerken

Ben je voor het eerst in Sofia, dan valt het op: de kerken en kerkjes en gebedshuizen. Je kan er niet naast kijken. Ze liggen op wandelafstand van elkaar, in het historisch centrum van de stad.

**De meest indrukwekkende is zonder twijfel, de Sveti Aleksandar Nevski herdenkingskathedraal (ploshtad Sveti Aleksandar Nevski). Deze Bulgaars-orthodoxe kathedraal is één van de grootste in de wereld en werd gebouwd ter nagedachtenis aan de gesneuvelde soldaten uit de Russisch – Turkse bevrijdingsoorlog in de 19e eeuw. De met bladgoud bedekte grote koepel en klokkentoren en de kleinere groen koperen koepels zijn beslist bijzonder. Op een zonnige dag schittert dit monument in al zijn pracht. Maar ook het interieur schittert door alle luxe materialen die gebruikt werden voor de decoratie. Een kerkdienst in deze immense kathedraal is hemels, met kaarsen, wierook, gezang en zacht biddende mensen. Heel rustgevend! Wist je dat de 12 klokken in de toren gemaakt zijn in Rusland en dat de kathedraal de rijkste collectie iconen bezit?

**De oudste christelijke kerk is de Sveta Sofiya, die uiteindelijk haar naam gaf aan de stad. Deze rozerode basiliek staat, omringd door groen, in de schaduw van de grote kathedraal.

**De mooiste is toch wel het kleine Russische kerkje, Sveti Nikolai (bul. Tsar Osvoboditel 3). Heel onopvallend staat het in een klein parkje mooi te zijn, met de groene mozaïekjes op de gevel en de  vergulde koepels die blinken in de zon.

**De meest centrale is de Sveta Nedelya of Gezegende Zondagkerk. Die vind je op een pleintje, de ploshtad Sveta Nedelya, pal in het centrum van Sofia, aan het begin van bulevard Vitosha. Genietend van een drankje op de terrasjes aan de overkant, kan je hier wel eens een bruidspaar spotten.

**Merkwaardig zijn dan weer de Sveta Petka, piepklein en ondergronds gelegen aan de ploshtad Nezavisimost , en de Sveti Georgi met de opvallende rode baksteen en rond rood dakje, waar het Sheraton Hotel rond gebouwd werd. De kleine geheimen van Sofia: in elke hoek en zelfs onder de grond vind je verborgen schatten.

**De Banya Bashi Moskee (bul. Kn. Mariya Luiza) wordt nog steeds gebruikt. Van de 70 moskeeën die Sofia vroeger telde, blijft alleen deze nog over. De hoge, fijne minaret zie je al van ver. Ondanks mijn beleefd en herhaald vragen, ben ik hier nooit binnen geraakt.

** De Sofia Synagoge, een opmerkelijk gebouw in Moorse stijl, is één van de grootste in Europa. Je komt er echter enkel in op uitnodiging of als je zelf joods bent.

Dat is zo mooi aan Sofia: op een paar honderd meter van elkaar, zijn alle religies en culturen aanwezig, als een soort centrum van verdraagzaamheid in de stad. Katholiek, orthodoxe christen, moslim en jood, het kan samen.

 

Dit moet je zeker ook doen in Sofia

De stad heeft een paar aparte en boeiende musea, ook voor wie geen fan is van urenlang slenteren langs schilderijen of historische voorwerpen.

**Het Nationaal Socialistisch Museum heeft, de naam zegt het al, kunst uit de socialistische periode van Bulgarije. De grote rode ster, die boven op het dak van het Partijhuis stond tot aan de val van het communisme in 1989, staat nu in de tuin van het museum. Die ster heeft daar het gezelschap gekregen van heel wat grote, minder grote maar ook gigagrote beelden, die vroeger de pleinen en boulevards van Sofia versierden. Je komt er Lenin, Stalin en Marx tegen. Bevreemdend maar ook wel fascinerend! (Adres: ul. Lachezar Stanchev 7)

 

**De Nationale Kunstgalerie in het vroegere koninklijke paleis is gewoonweg schitterend! De monumentale gele buitengevel en de prachtige zalen zien er nog steeds paleisachtig uit en de tentoongestelde collecties zijn zeker de moeite waard! Van eeuwenoude iconen tot Bulgaarse schilderkunst en klederdracht, ik heb hier echt lopen genieten! (Adres: ploshtad Knyaz Aleksandar I)

Er zijn nog tientallen andere musea: Buitenlandse Kunst – Militaire Geschiedenis – Archeologie – het Natuurhistorisch en het Ethnografisch Museum en zelfs een complete straat met kleine musea en galeries (ul. Tsar Samuil). Wie zin heeft, is hier nog wel even bezig!

 

Dit moet je zeker ook weten over Sofia

*Sofia is geen grote stad en, zoals ook de rest van Bulgarije, nog altijd goedkoop. Ideaal dus voor iemand met een klein budget die toch een weekend weg wil. De vliegtickets zijn goedkoop, zeker als je kiest voor een low budget maatschappij – Bulgaria Air kan af en toe behoorlijk duur zijn. Een vlucht van 2,5 uur brengt je naar Sofia Airport en 10 km verder (via bul. Bryuksel en Tsarigradsko shose) sta je al in het centrum.

*Uitkijken welke taxi je neemt – er rijden ook fake taxi’s rond die het dubbele en meer aanrekenen van het normale tarief. Ik nam altijd O.K. taxi (geel en met een blauw Taksi bord). Dat zijn trouwens de enige taxi’s die een vergunning hebben voor de luchthaven. Voor de kortste weg en de goedkoopste rit, zeg je gewoon zoals ik altijd zei: I live here, don’t need a sightseeing tour!

*Sofia ligt in het westen van Bulgarije, aan de Iskar rivier. De stad is volledig omgeven door bergketens en ligt op een hoogte van 550 m. Het Vitoshagebergte overheerst de stad met de Cherni Vrah op 2.290 m als hoogste punt. Altijd een blij weerzien met die Vitosha wanneer ik in Sofia was. In november zag ik altijd het bovenste topje wit kleuren en dan wist ik, de winter komt eraan!

*De beste reistijd om naar Sofia te gaan is van april tot oktober. Niet te warm en niet te veel regen. Juli en augustus zijn de kalme maanden maar ook de zeer warme maanden. Dan loopt de stad leeg en zit iedereen aan de Zwarte Zee. Vanaf november kan er al sneeuw vallen en december en januari zijn vaak ijskoud (- 20 °c was geen uitzondering) of je raakt ingesneeuwd.

*Nog geen euro in Bulgarije dus ook in Sofia betaal je in leva (1 lev = +/- 0,51 euro). Een veilige tip: maak gebruik van de ATM’s van de grote bankkantoren. Dat is beter en veiliger dan geld wisselen in één van de wisselkantoortjes.

*Wil je JA zeggen, schudt dan NEEN en omgekeerd. Zeer verwarrend en het heeft tot heel wat hilarische toestanden geleid – zoals die mevrouw bij de bakker die tot 4 keer een ander brood toonde voor ik doorhad dat het schudden was en niet knikken!

*Vergeet de fooien niet! De lonen liggen laag (veruit de laagste in de EU) en vooral in de horeca is een fooi een noodzakelijke aanvulling op het inkomen.

 

Spiekbriefje of basiswoorden leren

Niet simpel die Bulgaarse taal! Alleen al het cyrillisch alfabet is zwoegen en zweten om alle tekens te herkennen. Ze heel vaak zien helpt. Een taalgids en een online cursus helpen ook. Of je doet zoals ik: een paar basiswoorden en -zinnen leren en een spiekbriefje meenemen voor de boodschappen in het buurtwinkeltje waar de lieve dame achter de kassa enkel Bulgaars sprak. Mijn Bulgaars met Vlaams accent vond ze altijd supergrappig!

Hier dus een simpel rijtje om mee te beginnen:

Hallo / Zdrahveyteh

Hoe gaat het met je / Kak see

Goed / Dobreh

Dank je / Blagodaryah

Ja / Dah

Nee / Neh

Alstublieft / Molya

De rekening alstublieft / Smetkata molya

Excuseer me / Izvinehteh

Goedemorgen / Dobro utro

Goedemiddag / Dobŭr den

Goedenavond / Dobŭr vecher

 

Je merkt het al, ik raak niet uitgepraat over Sofia en er is natuurlijk nog veel meer te zien en te doen. Ik wil nog vertellen over de groene parken, de monumenten en de kloosters, de pleintjes en de marktjes en vergeet Sofia als shoppingstad niet. Op z’n Bulgaars is dat big en bigger! Maar dat is voor deel 2 met nog meer tips en niet te missen plekken in deze fantastische stad.

Sofia, dat is een stad om in te kaderen met in elke kader, een herinnering met een gouden randje! Ik moet dringend nog eens terug!

 

Nieuwsgierig geworden naar andere, minder bekende steden voor een boeiende citytrip? Ontdek Koblenz of laat je verleiden door Dublin of deel jouw mooiste citytrip in een gastblog voor de lezers van Ik Wil Reizen.nl!