Ik zei het al, ik raak niet uitgepraat over Sofia want deze stad is met stip mijn favoriete hoofdstad in Europa. Dit is een stad van leuke en vooral lekkere eetadresjes, van kerken en musea. Maar vooral is dit een stad met bijzondere monumenten en groene parken, een stad met een aparte architectuur en zoveel malls dat het een echt paradijs is voor shopaholics. Leer snel wat basiswoorden Bulgaars (zie deel 1 van mijn blog over het geweldige Sofia) en je komt al een eind weg om de rest van de stad te ontdekken. добро утро, отидете с нас! Ga gewoon mee op verkenning en laat je verrassen.
Bijzondere monumenten zien in Sofia
*Archeologische Site Serdika
Bijna het eerste wat je ziet als je het centrum van Sofia binnenrijdt, zijn de glazen koepels die een deel van de oude Romeinse stad Serdika beschermen. Deze eeuwenoude stad werd toevallig ontdekt bij de aanleg van de metrolijn. Het antieke Sofia – onder het moderne Sofia – werd gerestaureerd, met de nodige kritiek op de reconstructie naar goede Bulgaarse gewoonte. De archeologische site is heel groot en strekt zich uit over zo’n 9.000 m² tussen het Sveta Petka kerkje aan de ene kant en de Banya Bashi moskee aan de andere kant. Een deel van het oude Serdika loopt onder de ploshtad Nezavisimost door (waar het Largo zich bevindt). Een ander deel van de ruïnes zit onder de bulevard Maria Luiza. En aan de kant van TZUM (Tsentralen Universalen Magazin) bevindt zich het open gedeelte van het complex.
Ooit waren er Romeinse straten, een vroegchristelijke basiliek en een water- en rioleringssysteem. Er werden versierde tegelvloeren gevonden en één van de grootste amfitheaters uit het Romeinse tijdperk. Maar het belangrijkste is toch wel de goed bewaard gebleven oude hoofdweg van Serdika, de Decumanus Maximus. In het Sofia van de 21e eeuw kan je gewoon over een authentieke Romeinse straat lopen.
Wat dit alles zo uniek maakt, is het geheel van antieke restanten die bovengronds omringd zijn door middeleeuwse kerken, 19e-eeuwse monumenten, regeringsgebouwen uit het socialistische tijdperk en de architectuur van moderne hotels. Een fascinerende mix, zeker als je daar nog bij optelt dat de ingang van de metro en een aantal souvenirwinkeltjes naast de toegang tot het antieke Serdika liggen.
*Nationaal Theater Ivan Vazov
Het oudste, het grootste en het mooiste theater van Bulgarije staat in Sofia en dat is het Nationaal Theater Ivan Vazov aan de ul. Dyakon Ignatiy. Het dateert uit begin 1900 en is behoorlijk indrukwekkend in rood en wit, met neoklassieke zuilen, gouden versieringen, Apollo en zijn muzen op de voorgevel en strijdwagens op de torens. Zo vaak gezien en toch elke keer een wauw gevoel! Wat het theater trouwens extra speciaal maakt, is de ligging. Mijn nummer 1 lievelingsgebouw ligt aan mijn absolute nummer 1 lievelingsparkje, de Gradska Gradina (City Garden), dat trouwens het oudste park van Sofia is.
Het is altijd genieten van de waterpartij met fonteinen, de bomen, de struiken en bloemenperkjes, de schakende oude Bulgaarse meneertjes, de drukke koffiebar, het ijsjeskraam, de vrolijkheid op het kinderspeelpleintje en altijd hoor je wel ergens een straatmuzikant of een groepje dat live muziek brengt. Niet echt groot maar dit parkje in het verlengde van dat prachtige theater is genieten op topniveau.
Vanop het terras van het Grand Hotel Sofia, met een zalige cappuccino en een verrukkelijke punt cheesecake, zag ik het heel vaak lente, zomer, herfst en winter worden in dit stukje Sofia dat mijn hart heeft gestolen. Nog steeds!
*NDK
Dat is de Bulgaarse afkorting voor het Natsionalen Dvorets na Kulturata of het Nationaal Cultuurpaleis. Dit immense gebouw werd in 3 jaar tijd uit de grond gestampt om, in 1981 bij de opening, het 1.300-jarige bestaan van Bulgarije te vieren. Het is één van de grootste congrescentra van Oost-Europa en bevat meer staal dan de Eiffeltoren. Ook de binneninrichting is monumentaal met gigantische lusters en grote kunstwerken in de inkom, de gangen en de zalen. Terrassen op het dak, 8 verdiepingen hoog, 3 niveaus onder de grond, een enorme bronzen zon aan de voorgevel, het NDK is een perfect voorbeeld van de socialistische bombastische architectuur. Het laat je in ieder geval niet onberoerd en je houdt ervan of je verafschuwt het. Zet mij maar bij team “houden van”. Dat overweldigende, krachtige monument aan de bul. Bulgaria, het heeft iets!
Bijna elke dag valt hier wel wat te beleven, van ballet tot popconcerten, van kunsttentoonstellingen tot modeshows. Het NDK is het culturele middelpunt van Sofia. Ik was er jaren geleden voor een internationale beurs en toen stond het (afschuwelijke – sorry mensen maar dat is/was echt een lelijk ding) monument voor het 1.300-jarige bestaan van Bulgarije nog op het immense plein voor het NDK. Roestig ijzer, loshangende granieten platen, beton, graffiti en afval, dat was het droeve lot van dit ‘kunstwerk’. Het werd uiteindelijk gedemonteerd en weggehaald. Het plein en het park zijn intussen heringericht en schitteren met fonteinen en bloemperken. Je vindt er restaurantjes, fastfood, winkeltjes en de Lovers Bridge (met openluchttentoonstellingen). Die verbindt het NDK complex met het Yuzhen Park en garandeert een fantastisch zicht op de overal aanwezige Vitosha.
*Centrale Mineraalbaden
Deze moet je zeker bezoeken! Steek aan TZUM de ul. Triaditska over en je loopt zo de tuinen van de Tsentralna Mineralna Banya in. Het gebouw, met de opvallende mozaïeken in majolica-aardewerk op de gevel, is een geslaagd staaltje van mix architectuur met Bulgaarse, Byzantijnse en oosters-orthodoxe versieringen. De Centrale Baden zoals je ze nu ziet, zijn het resultaat van de restauratie van de minerale baden die er waren in de 16e eeuw. Maar ook in de tijd van de Romeinen waren er op deze plaats al een badhuis en thermale baden. Want voor wie het niet weet: de minerale waterbronnen zijn dé reden dat Sofia gesticht werd op de plaats waar de stad nog steeds gelegen is nl. boven de natuurlijke waterbronnen. Er zijn ongeveer 40 van deze bronnen met 8 verschillende thermale zones met een temperatuur die varieert van 30 tot 90 °C.
De Mineralna Banya van Sofia werden tot 1986 als openbaar badhuis gebruikt, met één groot mineraalbad en een afzonderlijke vleugel voor de vrouwen en voor de mannen met kleinere mineraalbaden. Nadien is het gebouw lang gesloten gebleven wegens de slechte staat van het dak en de verouderde infrastructuur. Nu is dit het Sofia City Museum maar een deel van het gebouw wordt nog steeds gebruikt voor hydrotherapie.
De tuinen en de centrale fontein, die water krijgt van de natuurlijke mineraalbron, zijn een ideale plek om de locals te zien aanschuiven aan de openbare waterkranen op het plein waar dag en nacht het warme bronwater uitstroomt. Beter dan het gewone leidingwater in Sofia en gratis, je zou voor minder je koffer vullen met grote flessen water!
Nog een stukje echt en oprecht Sofia: heel levendig en iedereen kent iedereen want Sofia, dat is eigenlijk één groot dorp!
Nog meer monumenten om te bewonderen:
-het standbeeld van Sveta Sofiya aan de ploshtad Nezavisimost.
-het monument voor het Sovjetleger aan de Orlov Most of Adelaarsbrug.
-het Largo, een gebouwencomplex aan de bul. Kniaz Aleksandar Dondukov, dat bestaat uit het partijhuis, het regeringsgebouw en het presidentsvo of het kantoor van de president waar je elk uur aan de ingang de wisseling van de wacht kan zien.
–TZUM warenhuis (dat soms ook tot het Largo wordt gerekend) of de pracht en praal uit het communistische tijdperk want in 1957 was dit de eerste echte shopping mall in het land waar de Bulgaren ongelooflijk trots op waren. TZUM is nog steeds een shopping mall voor high end en luxe artikelen en niet meer, zoals vroeger, voor iedereen.
Er zijn nog tientallen andere monumenten, verspreid over het centrum en de rand van Sofia, maar die mag je zelf ontdekken.
Een zondagmiddag in het park
Sofia is een groene stad met heel veel grote en kleine parken en parkjes. Want dat doen ze in Sofia op een zonnige zondagmiddag, met de ganse familie naar het park, picknick mee, voetbal mee, spelletjes mee, accordeon mee en babbelen (daar zijn ze allemaal supergoed in!).
*Borisova Gradina
Pal in het centrum van Sofia aan Tsarigradsko shose, is dit het grootste en oudste park. Verwacht geen keurig aangelegd landschapspark want dat is het niet. Achteraan het park is zelfs een heus eikenbos! Op een warme zomerdag (en het kan in de zomer echt heet zijn in Sofia) is het prettig wandelen in de bomenschaduw. De lange brede lanen met lindebomen en kastanjes lopen recht naar de Bratska Mogila, de broederschapsheuvel, met het gedenkteken voor de gesneuvelden voor het communisme (hoe kan het anders in een voormalig Sovjetland). Uiteraard is dit een groots en imponerend monument met een 42 m hoge obelisk en meer dan levensgrote bronzen beelden. Overal in het park staan trouwens nog meer beelden van bekende en beroemde Bulgaren. Wel een woordenboekje meenemen anders weet je niet waar of naar wie je kijkt – bordjes zijn enkel in het Bulgaars.
Als je het ganse park wil zien, ben je wel even onderweg. Er is het Arianameer met roeibootjes en watertrappers (waar vooral de kleinkinderen dol op waren), er is een zomerzwembad, er zijn tennisvelden en fietspaden, speelpleintjes en een bomenparcours maar ook een rozentuin en een lelievijver en genoeg rustige plekjes en bankjes om even te ontsnappen aan de drukte van het centrum. In de zomermaanden kan je zelfs genieten van live concerten aan de muziekkiosk. De rand van het park is erg gezellig met koffiebars en eethuisjes en kraampjes die ijsjes verkopen in de zomer en nootjes en warme, zoete maïskolven in de winter. Voor de voetbalfans: ook de stadions van CSKA Sofia en het Vasil Levski stadion (van het nationale elftal) liggen in het park.
Zeker een middag reserveren voor deze heerlijke plek als je in Sofia bent!
*Yuzhen Park
Of South Park. Een uitgestrekt, mooi aangelegd en populair park. Ook omwille van de ligging – aan de hoofdingang begint (of eindigt) de bekende bul. Vitosha. Het wisselende zicht op de berg is dan ook één van de troeven van het park. Er zijn wandelwegen, fietspaden, vijvers en fonteinen en veel ruimte om te sporten. Het strakke parkontwerp laat ook plaats voor delen waar de natuur zijn gang mag gaan. Je kan er fietsen en gocarts huren en er rijdt een treintje door het park. In de buurt zijn heel wat eethuisjes en restaurants.
Nog meer parken om van te genieten:
-Doctor’s Garden (ul. Shipka), een groen parkje in de buurt van de universiteit, waar vooral locals komen chillen met meegebrachte drankjes en picknicks. Veel bankjes, veel groen en veel ruimte voor de kids.
-Zapaden Park (bul. Doctor Peter Dertiliev), een klein bosachtig park, buiten het centrum, in de buurt van de Mega Mall Sofia.
-Royal garden (ul Moskovska), aan het Ethnografisch museum met het Trabant monument.
-Loven Park in het verlengde van Borisova Gradina met de Sofia Zoo en een vestiging van restaurantketen Villa Victoria, in een historisch gebouw uit 1905. Luxe in een schaduwrijk parkje!
Shoppingparadijs Sofia
De uitspraak ‘Shop Till You Drop’ is volgens mij uitgevonden in Sofia. Je hebt er nu eens letterlijk alles, van het kleinste miniwinkeltje of ‘kleck shop’ (op voetpadniveau) dat vooral sigaretten en bier verkoopt tot giga shopping malls met een heus pretpark op het dak, van chique winkelstraten tot ouderwetse marktjes.
Shopping Malls
Behalve TZUM, dat uit de periode van de Volksrepubliek stamt, had Bulgarije tot 2006 geen echt shopping center. Daar kwam verandering in met de bouw van ‘Park Center Sofia’ (oude naam: City Center Sofia), het eerste maar nu één van de kleinste. Vanaf dat moment was er geen houden meer aan. In een periode van 8 jaar werden er maar liefst 9 shopping malls gebouwd, de ene al groter en imposanter dan de andere met top of the bill, Paradise Center. 2 watervallen, een meertje, een heus pretpark op het dak, 14 cinemazalen, een sportcenter met zwembad, spa, tennis en squash en een concertzaal, om maar een deeltje op te noemen en het belangrijkste, meer dan 330 winkels, dit gaat je verbeelding te boven!
Maar ondanks dit luxe project met een adembenemend zicht op de Vitosha, blijft mijn favoriete mall toch wel de kleine en meer gewone Mall of Sofia op bul. A. Stamboliyski.
Stadsmarkten
Geen betere manier om een stad en zijn inwoners te leren kennen dan rondslenteren op de markt! En er zijn heel wat markten en marktjes te vinden in Sofia, met elk hun eigen Oost-Europese sfeer, tijdloos en in trek bij zowel de locals als de expats en de toeristen. Zeker een paar op je lijstje zetten als je door de stad wandelt.
*Zhenski Pazar
De ‘vrouwenmarkt’ is Sofia’s grootste en oudste markt, daterend van eind de jaren 1800. Na alle musea en kerken en monumenten is dit toch wel één van dé toeristische toppers in de stad. Je vindt op deze markt bijna alles wat je in het dagdagelijkse leven nodig hebt en aan prijzen die een stuk lager liggen dan in de supermarkten. Denk aan groenten en fruit, vlees- en zuivelproducten, kleding en kleurrijk Bulgaars aardewerk, potten en pannen en gereedschap en souvenirs, kruiden, thee, honing, bloemen en planten … en dat alles vermengd met luid Bulgaars gebabbel en de intense geuren van de foodstalletjes. Een belevenis!
Vergeet tussen alle kraampjes door de omgeving niet te bekijken. De markt ligt in de schaduw van de groene torentjes van de Sv. Sv. Cyrillus & Methodius kerk en links en rechts is het een opeenvolging van 19e-eeuwse vervallen herenhuizen, grauwe blokken uit het grijze verleden en gevels in felle kleuren.
Je vindt de markt elke dag langs bul. Stefan Stambolov, het stuk tussen ul. Ekzarh Yosif en bul. Slivnitsa.
*Tsentralni Hali
De overdekte markthallen, door de locals simpelweg Halite genoemd, midden in het centrum van Sofia, staan er ook al sinds 1911. Vandaag is het schitterende gebouw aan de bul. Maria Luiza in art-nouveaustijl met het karakteristieke kloktorentje vooral een plek om even halt te houden voor een tasje bilkov chaĭ en een typische Bulgaarse shopska salade. De binnenkant is net te modern voor de stijlvolle buitenkant. Vaak zijn er kraampjes gesloten en de hoge kwaliteitsproducten die er vroeger verkocht werden, hebben plaats gemaakt voor souvenirs en juwelen en kleding en een supermarkt. Wel interessant is de kelderverdieping. Daar zijn nog resten te zien van de stadsmuren en de publieke baden van de oude Romeinse stad Serdika.
*Antiekmarkt Alexander Nevski Kathedraal
Als je op zoek bent naar anders dan andere souvenirs, oude juwelen, munten, schilderijtjes, handwerk … moet je eens gaan rondneuzen bij de kraampjes rond de Alexander Nevski Kathedraal. Een niet te missen plek, al wordt er evenveel nep verkocht als echte antieke spullen. Met een paar Bulgaarse woorden maak je zo een praatje met de verkopers! Goeie herinneringen! Ze proberen je altijd wel iets aan te smeren dat je echt niet nodig hebt of niet eens wil. Zoals een echt vossenbontje in hartje zomer!
*Bitaka
De enige, echte ‘vlooienmarkt’ waar je de raarste dingen vindt. Oude cd’s, kapot speelgoed, plastic bestek, foto’s, reclamefolders … uitgestald op een deken of in oude koffers, bedenk het en je ziet het wel ergens te koop liggen. Enkel in het weekend. Gelegen buiten het centrum in de buurt van de wijk Malashevtsi. Slenter langs verwaarloosde straatjes en over open stukken land. Stap tussen de plassen als het geregend heeft en de scheuren in het beton … hallucinant! Als je echt iets leuks wil vinden, kom dan zéér vroeg!
Nog eentje die niet mag ontbreken: de dagelijkse boekenmarkt op ploshtad Slaveykov, het plein met het bronzen beeld van 2 meneertjes op een bankje. Het overgrote deel van wat er verkocht wordt zijn natuurlijk Bulgaarse boeken. Maar je vindt er ook Engelse en Franse en vrolijke prentenboekjes zonder taal!
Winkelstraten
Het eens zo grijze en kleurloze Sofia heeft zijn achterstand mooi weggewerkt en heeft nu een schat aan trendy winkels en westerse modeketens verzameld. De bekendste is natuurlijk de autovrije bul. Vitosha. Alles wat naam en bekendheid heeft in de modewereld is er vertegenwoordigd. Chique boutiques, grote winkelketens, talrijke restaurants en terrasjes die vechten om een plekje op deze beroemde boulevard, je bent hier zo een namiddagje zoet.
Wil je niet wat je overal tegenkomt, dan is ul. Tsar Ivan Shishman een goed idee. Minder druk dan Vitosha maar wel met originele lokale winkels, kunstgalerietjes en trendy koffiebars met superlekkere taarten. Loop ook de zijstraat ul. Graf Ignatiev in, gekend voor de tearooms met het beste ijs en voor de beste bakkerijtjes van de stad en vooral de straat met veel schoenwinkels! Dit is Sofia zoals het was en is met een tram die nog door de smalle straat rijdt.
Een van de eerste plekken waar ik ging winkelen was ul. Pirotska, de eerste, echte autovrije winkelstraat in de hoofdstad. Een beetje verouderd, Bulgaars slordig maar dat heeft ook zijn charme. Je vindt er alleen maar Bulgaarse merken en mode maar van een onverslijtbare kwaliteit. Getuigen mijn winterlaarzen, gemaakt voor de eeuwigheid!
Al is Sofia geen Londen of Parijs, de stad heeft in de loop der jaren zijn eigen unieke karakter weten te bewaren en biedt de toeristen een mix van cultuur en traditie, die fascineert en verrast. Met andere woorden: deze stad moet dringend op je bucketlist!
TIP ♥ Een ongewone citymap is die van Zona Urbana:
TIP ♥ Actuele info over concerten, tentoonstellingen, stadsrondleidingen enz. vind je hier:
https://programata.bg/
https://www.getyourguide.com/sofia
https://www.spottedbylocals.com/sofia/
In de derde en laatste Sofiablog neem ik jullie mee buiten de stad naar de Vitoshaberg, de Boyana kerk, het Dragalevsi klooster en de historische museumstad Koprivshtitsa.
Wil je zelf ook je favoriete stad met zijn boeiende plekken en interessante adresjes delen met onze lezers? Verzamel je tips en je verhalen in een gastblog en stuur die naar Ik Wil Reizen of neem contact op!
Hoi lieve mensen,
Ik ben Bernadette. Fulltime met vakantie, synoniem voor “op pensioen”. Dat ben ik dus, sinds 1 augustus 2019.
Na een behoorlijk drukke familie- en werkloopbaan, is het nu tijd voor nieuwe ontdekkingen, leuke bezigheden en vooral veel reizen met als belangrijke regel: “alles mag, niets moet”. Die instelling heeft sindsdien gezorgd voor een diep gevoel van ontspannen en beleven.
Wat vorig jaar niets meer was dan een rap gezegd zinnetje tegen de (nu ex-) collega’s – ik schrijf wel een blog over mijn reizen – is sindsdien werkelijkheid geworden.
Op die manier combineer ik meteen 2 van mijn grote hobby’s: schrijven en reizen. Wat begon met boekbesprekingen en spreekbeurten voor de vriendinnetjes vroeger tot kinderverhalen voor de kleinkinderen, is nu dus aangevuld met reisverhalen van landen en steden en onbekende plekjes. Zo kan iedereen meegenieten van al wat dichtbij of veraf aan moois te zien is!
